Σίγουρα θα έχετε ακούσει και ίσως έχετε δοκιμάσει τα λεγόμενα «λειτουργικά τρόφιμα». Τα λειτουργικά τρόφιμα έκαναν την εμφάνιση τους τον 21ο αιώνα και αυξάνονται συνεχώς στην κυπριακή αγορά. Όλο και περισσότερα τρόφιμα κατακλύζουν τα ράφια και τα ψυγεία του σούπερμαρκετ από διάφορες εταιρίες τροφίμων, τα οποία υπόσχονται θετικές επιδράσεις για την υγεία. Μια βόλτα στα ράφια και στα ψυγεία του σούπερμαρκετ και θα καταλάβετε τι εννοώ!
Τι είναι αυτά τα λειτουργικά τρόφιμα;
Λειτουργικά λέγονται τα τρόφιμα εκείνα τα οποία έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχουν κάποιο συγκεκριμένο όφελος για την υγεία. Τα τρόφιμα αυτά υπόσχονται μια θετική επίδραση στη σωματική ευεξία αλλά και στην πρόληψη και αντιμετώπιση διάφορων νοσημάτων. 
Είναι λογικό ότι χρειάζεται μία επιστημονική προσέγγιση βασισμένη σε δεδομένα για την εγκυρότητα των όσων υπόσχονται τα λειτουργικά τρόφιμα. Έτσι λοιπόν, εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας, κυβερνητικοί φορείς, ο τομέας της γεωργίας και της τεχνολογίας των τροφίμων θεμελίωσαν βασικές αρχές έτσι ώστε να ονομαστεί ένα τρόφιμο λειτουργικό. Οι αρχές είναι: α) να επιδρούν θετικά σε μία ή περισσότερες λειτουργίες τις οποίες επικαλούνται, β) να έχουν την ίδια όψη, άρωμα και γεύση με τα αντίστοιχα συμβατικά. Τι πραγματικά συμβαίνει, όμως, με τα λειτουργικά τρόφιμα; Δίνουν όντως ότι υπόσχονται ή είναι διαφημιστικό κόλπο των εταιριών για να αυξήσουν την κατανάλωση του συγκεκριμένου τροφίμου με αποτέλεσμα να παραπλανείτε ο καταναλωτής; Όντως πολλά από τα επικαλούμενα λειτουργικά τρόφιμα έχουν όφελος για την υγεία του καταναλωτή εφόσον επιστημονικά δεδομένα απέδειξαν ότι έχουν επιδράσεις. Συγκεκριμένα, από τις πρώτες κυκλοφορίες στην αγορά από μεγάλη εταιρία τροφίμων μαργαρίνες για μείωση της χοληστερόλης. Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει ότι η περιεκτικότητα των συγκεκριμένων μαργαρινών σε φυτικές στερόλες και στανόλες συμβάλλουν στην μείωση της χοληστερόλης του αίματος. Ακόμη, έχουν κυκλοφορήσει αργότερα μαργαρίνες που συμβάλλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Φυσικά η χοληστερόλη και η πίεση δεν μειώνεται μόνο με την κατανάλωση των συγκεκριμένων τροφίμων αλλά η κατανάλωση τους αντί των συμβατικών σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή προλαμβάνει και βελτιώνει τη νοσογόνο κατάσταση. Επιπλέον, έχουν κυκλοφορήσει ειδικά γιαούρτια και γάλατα τα οποία, είτε περιέχουν φρούτα είτε αυτούσια, συμβάλλουν στη μείωση της δυσκοιλιότητας. Ορισμένα γιαούρτια καλούνται «ζωντανά», δηλαδή έχουν ζωντανούς μικροοργανισμούς οι οποίοι λειτουργούν θετικά στην μικροχλωρίδα του παχέος εντέρου.
Επίσης, εξυπηρετούν μερίδα καταναλωτών οι οποίοι έχουν απαγορεύσεις στην κατανάλωση ορισμένων τροφίμων εξαιτίας κάποιων αλλεργιών σε συγκεκριμένα συστατικά. Για παράδειγμα, υπήρχε και πριν την μεγάλη έκθεση και διαφήμιση των λειτουργικών τροφίμων τα προϊόντα χωρίς γλουτένη. Τα προϊόντα αυτά απευθύνονται στα άτομα που είναι δυσανεκτικά στη συγκεκριμένη πρωτεΐνη των δημητριακών. Επίσης, ανάπτυξη παρουσιάστηκε τελευταίως στα γάλατα χωρίς λακτόζη (lactose free), τα οποία απευθύνονται στα άτομα με δυσανεξία στο συγκεκριμένο δισακχαρίτη του γάλατος.Δυστυχώς υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος όπου πολλές εταιρίες εκμεταλλεύονται την άγνοια του καταναλωτικού κοινού αλλά και την υπερπροβολή των λειτουργικών τροφίμων, με αποτέλεσμα να τους παρασύρουν να αγοράσουν τα συγκεκριμένα τρόφιμα χωρίς ιδιαίτερη χρησιμότητα και φυσικά σε ακριβότερη τιμή από τα αντίστοιχα συμβατικά. Γαλακτοκομικά προϊόντα επικαλούνται την έλλειψη ασβεστίου και την πρόκληση οστεοπόρωσης. Τα γάλατα και τα γιαούρτια εμπλουτισμένα σε ασβέστιο είναι επίσης μειωμένα σε λιπαρά. Το λίπος των γαλακτοκομικών περιέχει διαλυμένη την βιταμίνη D η οποία βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου. Επομένως, η μείωση του λίπους και η αύξηση του ασβεστίου έρχεται να αντισταθμιστεί με τα συμβατικά γαλακτοκομικά προϊόντα πλήρη σε λιπαρά. Επίσης, μεγάλη ήταν η διαφήμιση για το τσάι που επικαλείται μείωση βάρους. Το τσάι είναι επιστημονικά αποδεδειγμένα ένα ρόφημα που παρέχει πληθώρα θετικών επιδράσεων στον οργανισμό όπως αντιοξειδωτικά και μια επίδραση στο μεταβολισμό. Η επίδραση γενικά του τσαγιού στο μεταβολισμό μπορεί να υπάρχει αλλά είναι πολύ μικρή, έτσι δεν μπορούμε να στηριχθούμε στο αδυνάτισμα με την κατανάλωση μόνο τσαγιού.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα τρόφιμα που δεν είναι λειτουργικά αλλά απλά υπερτονίζουν περισσότερο συγκεκριμένα ήδη υπάρχοντα συστατικά. Το τσάι και ο καφές περιέχουν από τη φύση τους αντιοξειδωτικά, οι φρυγανιές ολικής αλέσεως είναι όπως και να έχει υψηλές σε φυτικές ίνες κλπ.
Καλό θα ήταν σαν καταναλωτές να σκεφτούμε τις σοκολάτες για διαβητικούς, τα μαγικά τρόφιμα που υπόσχονται απώλεια βάρους και πολλά άλλα τρόφιμα που μπορούμε να καταλάβουμε αν αυτά που επικαλούνται αντιστοιχούν στην πραγματικότητα.
Παρόλο που τα λειτουργικά τρόφιμα μπορούν να ωφελήσουν την υγεία μας θα πρέπει ως καταναλωτές να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για να μην παραπλανηθούμε. Θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να καταναλώνουμε τα συγκεκριμένα τρόφιμα με σύνεση και σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή εμπλουτίζοντας την με τα λειτουργικά τρόφιμα και όχι χρησιμοποιώντας τα ως ιάσιμο μέτρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου